Czy szczepionki na COVID są bezpieczne?

wroclaw, poland, 04.19.2021 Mobile mass vaccination point for covid-19 at the city stadium.

Zostałem ostatnio poproszony o komentarz na temat bezpieczeństwa szczepionek na COVID. Krążą bowiem różne pogłoski o tym, że szczepionki mogą wywoływać długoterminowe skutki uboczne, jak na przykład bezpłodność. Moja odpowiedź nie zawiera odnośników do publikacji ani dokładnych informacji dotyczących źródeł – jest to temat na osobny wpis.

Doświadczenie z wielu krajów, w których miliony ludzi zostały zaszczepione wskazuje, że szczepionki na COVID-19 są o wiele bezpieczniejsze niż ryzyko zachorowania i powikłań po chorobie, a szanse na zachorowanie na COVID-19 są ciągle duże. W Polsce liczba przypadków ciągle spada, ale jest bardzo duże ryzyko, że nowe odmiany – jak niesławna Delta – dotrą i tutaj.

Jeśli idzie o skutki uboczne, to o tych krótkoterminowych wiemy całkiem dużo: występują, ale w bardzo niewielu przypadkach (paracetamol albo ibuprofen jest równie lub bardziej niebezpieczny).

O długoterminowych nic nie wiemy, z prostej przyczyny, że jeszcze zbyt mało czasu minęło. Szczepienia nie tylko na COVID stosowane są od wielu lat i skutki uboczne są dość znane, ale nie słyszałem o tym, żeby wywoływały bezpłodność. Tym niemniej, w większości szczepionek, szczególnie tych stosowanych u dorosłych, skutki uboczne istnieją, ale są generalnie rzadkie.

Czy wobec tego nie ma wogóle ryzyka? Oczywiście ryzyko istnieje, ale tak samo ryzykiem – i to jeszcze większym – są obarczone inne lekarstwa, a także zwykłe używki. Na przykład, reakcja alergiczna po szczepionce Pfizer/BioNTec jest oceniana jako występująca nie częściej niż u 1 na 1,000 osób, a problemy ze skrzepami po szczepionce AstraZeneca nie częściej niż 1 na 10,000 osób.

Dla porównania, paracetamol ma następujące skutki uboczne:

Występujące rzadko (nie częściej niż 1 na 1,000 osób):

Występujące bardzo rzadko (nie częściej niż 1 na 10,000 osób):

  • trombocytopenia (zmniejszenie liczby płytek krwi)
  • agranulocytoza (zmniejszenie liczby granulocytów)
  • skurcz oskrzeli u pacjentów z nadwrażliwością na kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe leki  przeciwzapalne
  • ostre uszkodzenie wątroby występująca najczęściej w wyniku przedawkowania
  • plamica barwnikowa
  • obrzęk naczynioruchowy (obrzęk twarzy, warg, języka, gardła, trudności w oddychaniu), wstrząs anafilaktyczny (zawroty głowy, zaburzenia świadomości, przyspieszenie czynności serca, spadek ciśnienia krwi
  • ciężkie reakcje skórne.

Przedawkowanie paracetamolu może mieć bardzo groźne skutki, a nawet prowadzić do śmierci. A jednak, jest to jeden z najczęściej używanych leków.

A co z paleniem papierosów, piciem alkoholu, zażywaniem ibuprofenu czy innych środków?

Słyszy się też argument, że w Polsce w tej chwili jest bardzo mało zachorowań, więc nie potrzeba się szczepić.

Ilość nowych zachorowań na milion osób w Zjednoczonym Królestwie, Portugalii, Rosji i w Izraelu.

Jest bardzo prawdopodobne, że jak w przypadku Wlk. Brytanii, Portugalii czy Rosji, do Polski przyjdzie kolejna fala. I co wtedy?

Jedynymi skutecznymi metodami do uchronienia się przed zachorowaniem jest wzmocnienie swojego układu immunologicznego (odpowiednie świeże jedzenie, przebywanie na świeżym powietrzu, ćwiczenia) i właśnie szczepienie.

Szczepienia nie są idealne, ale naprawdę chronią przed zachorowaniem (trochę), hospitalizacją (bardzo duże) i zgonem (jeszcze więcej). Więc rada taka – jeśli to możliwe, szczepić się!


Już po napisaniu tego wpisu natrafiłem na artykuł dotyczący szczepionek i nieregularności miesiączki. Polecam Tłumacza Google do szczegółowego studiowania tego artykułu, ale poniżej zamieszczam kilka najważniejszych punktów:

  • Rzeczywiście takie problemy mogą wystąpić. W badaniach brytyjskich dotyczyło to jednak 0.1% kobiet w wieku powyżej 40 lat (oraz młodszych w grupie ryzyka) , które otrzymały szczepionkę w okresie do kwietnia 2021, oraz 0.5% w większej grupie, również młodszych kobiet w okresie do czerwca 2021.
  • Spowodowane może to być zmianami w poziomie cytokin (chemicznych molekół używanych przez organizm). Takie zmiany występują jak organizm reaguje na szczepionkę, ale występują również naturalnie, np. w stresie.
  • Dla porównania, 9-14% kobiet ma nieregularne miesiączki niezależnie of szczepionki, tak więc 0.5% zgłoszeń po szczepionce nie jest rzeczą niezwykłą.

Z tym, że nie należy lekceważyć żadnych reakcji poszczepionkowych i – jeśli takie następują – natychmias porozumieć się z lekarzem!

Czy dzieci chorują na COVID?

Parę dni temu w telewizji Polsat Pani Dr Katarzyna Ratkowska stwierdziła:

Dzieci praktyczne nie chorują na COVID-19, powikłania są marginalne

https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-06-29/prof-andrzej-fal-i-dr-katarzyna-ratkowska-w-programie-gosc-wydarzen-transmisja-od-1920

Niestety, oba te stwierdzenia nie są prawdą, szczególnie w przypadku zachorowań na nową odmianę wirusa, nazwaną Delta. W Wielkiej Brytanii, która jest w tej chwili jednym z krajów, w których ta odmiana się najszybciej rozwija, dzieci i młodzież jest największym motorem wzrostu przypadków:

Twitter

Wykres ten pokazuje liczbę zachorowań (na 100,000) w różnych przedziałach wiekowych w okresie od 13. marca to 7. czerwca 2021. Najszybszy przyrost jest w grupie 20-29 lat, a następnie 0-19 i 30-39 lat. Przedziały wiekowe 40-49 i 50-59 lat, które jeszcze w marcu zanotowały dużo zachorowań, mają teraz – dzięki szczepionkom – o wiele mniej przypadków.

https://www.gov.uk/government/statistics/national-flu-and-covid-19-surveillance-reports

Dane z angielskiego Urzędu Statystycznego pokazują, że czwarte co do miejsca ryzyko zachorowania występuje w szkolnictwie („Attending childcare educational settings”), po restauracjach, zakupach oraz kategorii „Inne”.

Ostatnie wydarzenia w Izraelu, gdzie do niedawna wydawało się, że epidemia jest całkiem opanowana, pokazują jak wysokie jest ryzyko zachorowania wśród dzieci. Po tym, jak rodzice obeszli przepisy kwarantanny i posłali chorą córkę do szkoły, 20 dzieci zachorowało. Rodzice pozostałych dzieci rozważają możliwość zaskarżenia winnych do sądu.

A wreszcie, czy dzieci nie mają powikłań? Też nieprawda: jest wiele przypadków „długiego COVIDu” wśrod dzieci i młodzieży. Co prawda, dzieci i młodzież na ogół przechodzą COVID łagodniej, ale nawet w tych przedziałach wiekowych śmiertelność jest co najmniej 5 razy wyższa niż w przypadku grypy.

Badania w Anglii sugerują, że 7.4% dzieci w wieku 2-11 lat i 8.2% w wieku 12-16 lat odczuwa długotrwałe skutki COVID-u. Jest to co prawda mniej niż u dorosłych gdzie nawet i 1/4 pacjentów zgłasza objawy 5 tygodni po przejściu choroby, ale i tak są to potencjalnie duże liczby. Osobom znającym język angielski proponuję wysłuchanie tej relacji z BBC i drugiej podobnej.

Przynajmniej twierdzenia Pani Dr Ratkowskiej zyskały już odpowiedź: